Τι είναι η βάση λαμπτήρα;
Η βάση, ή αλλιώς κάλυκας, είναι το σημείο όπου ο λαμπτήρας εισέρχεται στο φωτιστικό σώμα. Στη συνέχεια, αυτή τοποθετείται στην αντίστοιχη υποδοχή του φωτιστικού και μεταδίδει ηλεκτρική ενέργεια από το δίκτυο στον λαμπτήρα. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι κάθε φωτιστικό σώμα διαθέτει μια συγκεκριμένη υποδοχή λαμπτήρα και συνεπώς θα πρέπει να επιλέξετε τον σωστό λαμπτήρα με την ανάλογη βάση.
Η τεχνολογία LED είναι μια αποτελεσματική εναλλακτική λύση
Σήμερα, η τεχνολογία LED είναι η πιο σύγχρονη και αποτελεσματική λύση φωτισμού. Η συγκεκριμένη τεχνολογία προσφέρει πολύ περισσότερη εξοικονόμηση ενέργειας, διαθέτει μεγαλύτερη διάρκεια ζωής και αντικαθιστά όλες τις υπάρχουσες φωτεινές πηγές. Με άλλα λόγια, όλοι οι κλασικοί λαμπτήρες κάθε τύπου και βάσης, είναι επίσης διαθέσιμοι και σε LED. Υπάρχει ακόμα και η δυνατότητα να επιλέξετε το σχήμα και το μέγεθος της αρεσκείας σας.
Τροφοδοσία ισχύος/ισχύς εισόδου μιας φωτεινής πηγής
Οι φωτεινές πηγές τροφοδοτούνται με ηλεκτρικό ρεύμα 230 V AC από το δίκτυο
Στη σημερινή εποχή, οι λαμπτήρες LED 230 V χρησιμοποιούνται συχνά για την αντικατάσταση των κλασικών λαμπτήρων και των σποτ με τάση 230 V. Μπορείτε απλά να αλλάξετε αυτούς τους λαμπτήρες, χωρίς να είναι απαραίτητη η αγορά κάποιου άλλου εξαρτήματος.
Φωτεινές πηγές που τροφοδοτούνται με 12 V. Για τους συγκεκριμένους λαμπτήρες και φωτιστικά, στις περισσότερες περιπτώσεις θα χρειαστείτε τροφοδοτικό ισχύος, το οποίο μετατρέπει την τάση από 230 V σε 12 V (ορισμένα φωτιστικά LED διαθέτουν ήδη ενσωματωμένο τροφοδοτικό ισχύος). Να θυμάστε ότι για διαφορετικούς τύπους λαμπτήρων, θα χρειαστείτε διαφορετικό τροφοδοτικό ισχύος/μετασχηματιστή.
Τύποι βάσεων
Βιδωτή βάση (με σπείρωμα)
Οι βάσεις λαμπτήρα που χρησιμοποιούνται πιο συχνά είναι οι λεγόμενες «βιδωτές» και αυτές χωρίζονται ανάλογα με το μέγεθός τους. Κάθε μέγεθος χρησιμοποιείται σε διαφορετικό τύπο φωτεινής πηγής και το καθένα είναι κατάλληλο για διαφορετική χρήση. Ο αριθμός υποδεικνύει τη διάμετρο της βάσης του λαμπτήρα σε χιλιοστά (mm).
E27
Η πιο γνωστή βάση είναι η Ε27 και αυτή χρησιμοποιείται παγκοσμίως σε ευρεία γκάμα εφαρμογών. Είναι επίσης γνωστή και ως “Edison screw” αφού πήρε το όνομά της από τον εφευρέτη Τόμας Έντισον. Γι' αυτό εξάλλου έχει το γράμμα Ε, ενώ ο αριθμός 27 υποδηλώνει τη διάμετρό της σε χιλιοστά.
Οι λαμπτήρες LED, αλογόνου, εξοικονόμησης ενέργειας, καθώς και οι κλασικοί λαμπτήρες βολφραμίου διαθέτουν αυτή τη βάση. Τα φωτιστικά με τη συγκεκριμένη βάση λαμπτήρα είναι κατάλληλα για χρήση ως κύριο μέσο φωτισμού σε δωμάτια, γκαράζ, χωλ, κελάρια, όπως επίσης και για εξωτερικούς χώρου. Υπάρχουν επίσης και διάφοροι πιο ασυνήθιστοι διακοσμητικοί λαμπτήρες που χρησιμοποιούν αυτή τη βάση. Η συντριπτική πλειοψηφία των λαμπτήρων με βάση Ε27 προορίζεται για τάση 230 V, αλλά υπάρχουν και μερικοί λαμπτήρες χαμηλής τάσης 24 V.
E14
Ο δεύτερος πιο συνηθισμένος τύπος βάσης είναι ο Ε14 με διάμετρο 14 mm, επίσης γνωστός και ως "small Edison screw".
Οι λαμπτήρες E14 διαθέτουν μικρότερη ισχύ εισόδου (25 W or 40 W) και συνήθως προορίζονται για διακοσμητικά φωτιστικά, λάμπες και πολύφωτα, για απορροφητήρες κουζίνας κτλ. Το σχήμα των συγκεκριμένων λαμπτήρων θυμίζει κάπως κερί ή σταγόνα. Η βάση Ε14 χρησιμοποιείται επίσης και σε λαμπτήρες για ειδικές εφαρμογές, όπως σε κατευθυντήριο φωτισμό. Αυτοί είναι διαθέσιμοι σε LED καθώς και σε κλασικούς λαμπτήρες. Επίσης, οι συμπαγείς σωλήνες φθορίου εξοικονόμησης ενέργειας συχνά χρησιμοποιούν βάση Ε14, ως εναλλακτική των κλασικών λαμπτήρων.
Παρακάτω αναφέρουμε ορισμένες λιγότερο συνηθισμένες βιδωτές βάσεις λαμπτήρα, οι οποίες χρησιμοποιούνται κατά κύριο λόγο σε τεχνικές ή βιομηχανικές εφαρμογές.
E40 – “Goliath”
Η συγκεκριμένη βάση είναι η μεγαλύτερη που κυκλοφορεί στην αγορά με διάμετρο 40 χιλιοστών.
Αυτός ο τύπος προορίζεται για εφαρμογές όπου ο λαμπτήρας πρέπει να εκπέμπει πολύ ισχυρό φως. Στο παρελθόν, η βάση Ε40 χρησιμοποιείτο σε φωτεινές πηγές με ισχύ εξόδου έως 2000 W, ενώ σήμερα απαντώνται κυρίως σε σωλήνες κενού με ισχύ εξόδου 400 W. Χάρη στις ιδιότητές τους, οι λαμπτήρες προορίζονται για βιομηχανική χρήση και φωτισμό εξωτερικών χώρων.
E10 – “Miniature Edison Screw“
Αυτή η βάση ενδείκνυται για εφαρμογές όπου υπάρχει ανάγκη χαμηλής τάσης. Η βάση Ε10 χρησιμοποιείται συνήθως σε φακούς ή Χριστουγεννιάτικες φωτεινές αλυσίδες.
Αυτή η βάση ενδείκνυται για εφαρμογές όπου υπάρχει ανάγκη χαμηλής τάσης. Η βάση Ε10 χρησιμοποιείται συνήθως σε φακούς ή Χριστουγεννιάτικες φωτεινές αλυσίδες.
Βάσεις Μπαγιονέτ (Bayonet)
Οι βάσεις μπαγιονέτ είναι λείες σε σχήμα κυλίνδρου και φέρουν δύο ακίδες. Οι λαμπτήρες με τη συγκεκριμένη βάση κουμπώνουν στις αντίστοιχες υποδοχές σχήματος "L" και σταθεροποιούνται με ένα ελατήριο που υπάρχει στο κάτω μέρος της πρίζας. Για τη σωστή τοποθέτηση, χρειάζεται να ασκηθεί πίεση στο ελατήριο και έπειτα ο λαμπτήρας να περιστραφεί ώστε να στερεωθεί στην ενδεδειγμένη θέση. Χάρη στο ελατήριο, οι λαμπτήρες μπαγιονέτ είναι πιο ανθεκτικοί στους κραδασμούς.
B22
Αυτές οι βάσεις κατασκευάζονται για λαμπτήρες LED. Ωστόσο, χρησιμοποιούνται επίσης σε λαμπτήρες αλογόνου και λαμπτήρες εξοικονόμησης ενέργειας. Προορίζονται για τάση 230 V.
B22d
Στο ηλεκτρονικό μας κατάστημα μπορείτε να βρείτε λαμπτήρες LED με αυτή τη βάση, οι οποίοι είναι κατάλληλοι για διακοσμητικό φωτισμό εξωτερικών χώρων.
Στο ηλεκτρονικό μας κατάστημα μπορείτε να βρείτε λαμπτήρες LED με αυτή τη βάση, οι οποίοι είναι κατάλληλοι για διακοσμητικό φωτισμό εξωτερικών χώρων.
GU10
Το G προέρχεται από το πρώτο γράμμα της Αγγλικής λέξης globular, δηλαδή σφαιρικός. Το γράμμα U συμβολίζει το σχήμα του λαμπτήρα και ο αριθμός 10 υποδηλώνει το διάστημα ανάμεσα στις ακίδες σε χιλιοστά.
Η GU10 είναι μια βάση με δύο συμμετρικές ακίδες διαμέτρου 5 χιλιοστών, οι οποίες βρίσκονται σε απόσταση 10 χιλιοστών. Αρχικά, η συγκεκριμένη βάση λαμπτήρα προοριζόταν για φωτεινές πηγές αλογόνου με κατευθυντήριο φωτισμό. Πλέον, οι συγκεκριμένοι λαμπτήρες έχουν αντικατασταθεί από τους GU10 LED, οι οποίοι διατίθενται σε τρεις διαφορετικές χρωματικές αποχρώσεις και σε 4 διαφορετικές ομάδες, ανάλογα με την ισχύ εξόδου (wattage).
Πρόκειται για μια πολύ συνηθισμένη βάση λαμπτήρα, η οποία προορίζεται για τάση 230 V και αποτελεί τυπική επιλογή στα φωτιστικά σποτ. Τέλος, σε ορισμένους τύπους λαμπτήρων LED με αυτή τη βάση είναι δυνατή και η αυξομείωση της φωτεινής ροής (dimmable).
Βάσεις με ακίδα
Αυτές χρησιμοποιούνται πιο συχνά στους σωλήνες φθορίου και τους συμπαγείς σωλήνες φθορίου. Οι συγκεκριμένοι σωλήνες μερικές φορές αναφέρονται ως one-cap. Από το πλαστικό άκρο της βάσης, προεξέχουν δύο ή τέσσερις ακίδες. Οι λαμπτήρες με δύο ακίδες διαθέτουν ενσωματωμένο εκκινητήρα και για να λειτουργήσουν χρειάζονται εξωτερικό τσοκ, ενώ οι λαμπτήρες με τέσσερις ακίδες χρειάζονται εξωτερικό σταθεροποιητή. Μπορεί να είναι συμβατικός, αποτελούμενος από έναν εκκινητήρα και ένα τσοκ ή ηλεκτρονικός. Οι συγκεκριμένες βάσεις χρησιμοποιούνται επίσης και σε ορισμένους λαμπτήρες αλογόνου.
G13
Αυτές οι βάσεις λαμπτήρα χρησιμοποιούνται σε σωλήνες φθορίου τύπου T8. Πρόκειται για έναν παλαιότερο τύπο σωλήνων φθορίου, ο οποίος κυκλοφορούσε για πολλές δεκαετίες. Τυπικό χαρακτηριστικό των συγκεκριμένων βάσεων είναι η μεγάλη διάμετρος – 26 mm και η καλή χρωματική απόδοση, η οποία κυμαίνεται συνήθως μεταξύ 80 – 90 Ra, και στα κορυφαία μοντέλα ξεπερνά τα 90 Ra. Τα φωτιστικά φθορίου με βάση G13 ενεργοποιούνται μέσω ενός Ηλεκτρομαγνητικού σταθεροποιητή. Σήμερα, κατασκευάζονται επίσης σωλήνες LED T8, οι οποίοι συνδέονται απευθείας σε AC 230 V και σε αντίθεση με τους κλασικούς σωλήνες φθορίου, οι σωλήνες LED δεν χρειάζονται εκκινητήρα, ούτε τσοκ. Ο ηλεκτρομαγνητικός σταθεροποιητής είναι ενσωματωμένος απευθείας στον σωλήνα. Οι G13 είναι κατάλληλοι για τον φωτισμό νοικοκυριών, γκαράζ, εργαστηρίων, όπως επίσης για δημόσια και βιομηχανικά κτίρια.
G5
Η εν λόγω βάση προορίζεται για τάση 230 V AC και χρησιμοποιείται σε σύγχρονους σωλήνες φθορίου τύπου
T5, οι οποίοι αντικαθιστούν σταδιακά τον παλαιότερο τύπο T8. Το πλεονέκτημα των σωλήνων φθορίου Τ5 είναι το μικρότερο μέγεθος, ενώ η διάμετρός τους είναι μόλις 16 mm. Οι T5 είναι κατάλληλοι για φωτισμό δημόσιων χώρων, σουπερμάρκετ και γραφείων. Μια εναλλακτική χρήση τους είναι σε ενυδρεία. Υπάρχουν επίσης διαθέσιμοι στην αγορά σωλήνες φθορίου T5 LED οι οποίοι δεν χρειάζονται σταθεροποιητές, όπως και οι Τ8 που προαναφέραμε.
2G7
Πρόκειται για λαμπτήρες/σωλήνες εξοικονόμησης ενέργειας με βύσμα τεσσάρων ακίδων.
Πρόκειται για λαμπτήρες/σωλήνες εξοικονόμησης ενέργειας με βύσμα τεσσάρων ακίδων.
S14s
Στο ηλεκτρονικό μας κατάστημα, μπορείτε να βρείτε φωτιστικά φθορίου και σωλήνες με αυτή τη βάση. Διαθέτουμε επίσης φωτιστικά φθορίου και σωλήνες LED με βάση S14s.
Άλλοι τύποι βάσεων που χρησιμοποιούνται συχνά (plug-in)
G4
Πρόκειται για μια βάση δύο ακίδων (οι ακίδες είναι μεγαλύτερου μήκους και μοιάζουν με βελόνες) με απόσταση μεταξύ τους 4 mm, οι οποίες εισέρχονται στο φωτιστικό. Η συγκεκριμένη βάση χρησιμοποιείται σε λαμπτήρες αλογόνου, όπως επίσης σε λαμπτήρες LED με τάση 12 V. Αυτές είναι κατάλληλες για να φωτίσετε ντουλάπια μπάνιου, βιβλιοθήκες, καθρέφτες, κουζίνες, χαμηλοτάβανα δωμάτια και μπαρ.
G9
Αυτή η βάση προορίζεται για τάση 230 V και αποτελείται από δύο επίπεδες ακίδες σε απόσταση 9 mm. Στην προκειμένη περίπτωση, o λαμπτήρας εισάγεται στην αντίστοιχη υποδοχή. Η συγκεκριμένη βάση αρχικά χρησιμοποιήθηκε σε φωτιστικά αλογόνου, ωστόσο πλέον κυκλοφορούν και λαμπτήρες LED G9. Επίσης, οι G9 χρησιμοποιούνται ευρέως σε μοντέρνα φωτιστικά όπως οροφής, τοίχου, μικρά σποτ και επιτραπέζιες λάμπες.
MR16/GU5,3
Η βάση αυτή αναφέρεται ως MR16 ή αλλιώς GU5,3 και διαθέτει δύο ακίδες που μοιάζουν με αγκάθια σε απόσταση 5,3 mm χωρίς απόληξη. Στην προκειμένη περίπτωση, o λαμπτήρας εισάγεται στην αντίστοιχη υποδοχή. Τα γράμματα MR είναι ένα ακρωνύμιο των αγγλικών λέξεων “multifaceted reflector”, δηλαδή πολύπλευρος ανακλαστήρας. Αυτοί προορίζονται για τάση 12 V, όπως επίσης και για την κανονική τάση του δικτύου. Χρησιμοποιούνται συνήθως σε φωτιστικά σποτ (χωνευτά, οροφής, επιτοίχια). Οι λαμπτήρες με βάση MR16 είναι κατάλληλοι για χώρους με αυξημένα ποσοστά υγρασίας, άρα ενδείκνυνται για μπάνια, καμπίνες ντουζιέρας, πισίνες, κουζίνες κτλ. Υπάρχουν επίσης διαθέσιμοι λαμπτήρες LED και αλογόνου με τη συγκεκριμένη βάση.
GX53
Πρόκειται για μια ειδική βάση για στρογγυλούς επίπεδους λαμπτήρες ή λαμπτήρες με ανακλαστήρα (κατευθυντήριος φωτισμός). Ενδείκνυνται τόσο για εσωτερική, όσο και για εξωτερική χρήση.
Πρόκειται για μια ειδική βάση για στρογγυλούς επίπεδους λαμπτήρες ή λαμπτήρες με ανακλαστήρα (κατευθυντήριος φωτισμός). Ενδείκνυνται τόσο για εσωτερική, όσο και για εξωτερική χρήση.
Τέλος, ας ανακεφαλαιώσουμε αναφέροντας τους πιο συνηθισμένους τύπους βάσεων και τη χρήση τους σε εφαρμογές LED:
Λαμπτήρες LED
E27
E14
G4
G9
Προβολείς LED
GU10
MR16 / GU5,3
Λαμπτήρες φθορίου LED
F13 (T8)
G5 (T5)
Εάν χρειάζεστε επιπλέον βοήθεια ή έχετε κάποια απορία, μη διστάσετε να επικοινωνήσετε με την ομάδα τεχνικής υποστήριξης μας εδώ.
Βασικοί τύποι βάσεων λαμπτήρα
Ζωή Αλεξίου
